بخش اول

شیوه های افزایش تولید شیر در شرایط پرآبی
زمانی که یک ماده غذایی جدید وارد جیره گاو شیری می شود به سرعت بر جمعیت میکروبی شکمبه اثر خود را می گذارد. براین اساس دورۀ عادت پذیری حداقل 3 هفته برای این کار توصیه شده است. پژوهش های انجام شده نشان داده است در هر میلی متر مایع شکمبه، تعداد 10 میلیارد عدد از میکروارگانیسم ها وجود دارند که با احتساب باکتری های چسبنده به غذا این تعداد بیشتر نیز خواهد شد. وزن باکتری های موجود در شکمبه 3-7 کیلوگرم است که تقریباً 5 تا 10 درصد از کل محتویات شکمبه را شامل می شود. ارت و کافمن نشان دادند تعداد باکتری ها تا حد زیادی به وسیله ترکیبات جیره غذایی تحت تأثیر قرار می گیرد. زمانی که گاو از کاه تغذیه می کند تعداد باکتری ها در هر میلی متر مایع شکمبه به 109 * 15
4 می رسد ولی با تغذیع خوارک های پرنشاسته این تعداد به 5 برابر می رسد . خوراک نه تنها بر تعداد کل میکروارگانیسم ها اثر گذار است بلکه در رشد نسبی جمعیت گونه ای خاص از یک نوع میکروارگانیسم نیز مؤثر است. در زمان تعلیف باخوارکهای دارای فیبر خام زیاد، باکتری های تجزیه کننده سلولز (مثل فیبروباکترسوکسینوژنز) افزایش می یابند و در زمان تعلیف خوراکهای دارای نشاسته زیاد، باکتری های تجزیه کننده نشاسته (مثل استرپتوکوکوس بوویس) حائز اکثریت می شوند. بنابراین تنظیم جیره در دوره خشکی و ابتدای شیردهی از این جهت مهم است که چون گاو در اواخر دوره خشکی از یک جیره پرعلوفه استفاده کرده و تعداد باکتری های مگاسفراالسدنی و سلنوموناس رومیننتیوم تقریباً ناچیز بوده و 3 هفته طول می کشد تا به تعداد مناسب برسند و بتوانند محصول تخمیری باکتری های استرپتوکوکوس بوویس و لاکتوباسیل که لاکتات است را به اسیدهای چرب فرار استات، پرپیونات و بوتیرات تبدیل کنند تغییر ناگهانی جیره از حالت علوفه ای به حالت پرکنسانتره می تواند زیان بار باشد. چون باکتریهای استرپتوکوکوس بوویس و لاکتوباسیلها به جیره پرنشاسته به سرعت پاسخ داده و حجم بالایی ار لاکتات را در شکمبه تولید می کنند که در اینجا باید باکتری مگاسفراالسدنی و سلنوموناس رومیننتیوم، لاکتات را به استات، پروپیونات و بوتیرات تبدیل کنند ولی به دلیل عدم رعایت دورۀ عادت پذیری این حالت طبیعی اتفاق نمی افتد. 

گاوهای تازه زا و پرتولید
افزایش تولید شیر تا 4 ماه پس از زایمان ادامه پیدا می کند. لزوم دسته بندی گاوهای تازه زا و پرتولید جهت افزایش تولید شیر امری ثابت شده است. رسیدگی به جیره مصرفی این دسته از گاوها جهت مقابله با بیماری های متابولیکی مثل اسیدوز، کتوز، تب شیر، جابجایی شیردان و کبد چرب از یک طرف موجب بهبود سلامت بدنی و ارتقاء عملکرد تولید مثلی حیوان شده و از طرف دیگر منجر به افزایش در تولید شیر می شود. بر این اساس مصرف روزانه کنسانتره باید بین 45 / 0-9 / 0 کیلوگرم افزایش یابد. باید گاوها را جهت بهینه سازی اعمال هضم و جذب، با بهترین و مرغوبترین علوفه تعلیف کرد. به دلیل بالا رفتن در تولید شیر، گاو شیری نیاز بیشتری به انرژی دریافتی داشته که باید از طریق مکمل چربی یا روغن به میزان (45 / 0 تا 9 / 0 کیلوگرم در روز) این نیاز را پاسخ داد. حتی الامکان جایگاه استراحت گاو شیری از نوع فری استال بوده همراه با تهوبه کافی و محلی برای گردش و قدم زدن تعبیه شود. از مهمترین ناهنجاری های متابولیکی در این دوره کتوز و کبد چرب بوده به طوری که به دلیل ناهمخوانی داشتن انرژی دریافتی و انرژی موردنیاز، غلظت اسیدهای چرب غیراستری شده  در خون افزایش می یابد. همچنین در این شرایط غلظت گلوکز و انسولین خون در حد پایینی قرار دارد. بنابراین محققین خوراندن 3 تا 12 کیلوگرم نیاسین در هر روز را برای کاهش اجسام کتونی خون توصیه می کنند. همچنین استفاده از پروپیونات سدیم یا پروپیلن گلیکول سطح گلوکز خون و به دنبال آن انرژی مورد نیاز دام را در سطح مناسبی حفظ می کند.