نشخوارکنندگان سیستم پیچیده‌ای برای تنظیم اسید و باز بدن دارند اگر pH شکمبه بهینه نباشد (از حدود ۸/۶ به ۵/۵ و یا حتی پایین تر سقوط کند) مصرف ماده خشک کاهش می‌یابد و باعث بروز اسیدوز در گاو شیری می‌شود. اسیدی شدن شکمبه باعث کاهش نسبت استات به پروپیونات شده که به نوبه خود سبب کاهش درصد چربی شیر می‌گردد . در شرایط اسیدی شکمبه، مقدار هضم الیاف کاهش می یابد و از طرفی افزایش اسیدیته شکمبه سبب کاهش مقدار خوراک مصرفی و حرکات شکمبه شده که به بی‌اشتهایی در حیوان منجر می‌شود. درنتیجه، یک راهکار مدیریتی و تغذیه‌ای موثر برای کنترل pH شکمبه، افزودن بافرها به جیره گاوهای شیری است. استفاده صحیح از یک بافر مطمئن و اثربخش می‌تواند باعث افزایش مصرف خوراک، افزایش میزان تولید و چربی شیر، بهبود کیفیت شیر، پیشگیری از بروز بیماری های متابولیکی و… گردد .
استفاده از بافرها در جیره گاوهای شیری به‌عنوان یکی از روش‌های موثر برای بهبود سلامت و عملکرد این دام‌ها شناخته می‌شود. بافرها ترکیباتی هستند که به تنظیم pH شکمبه کمک می‌کنند و می‌توانند اثرات منفی ناشی از تغییرات تغذیه‌ای را کاهش دهند. در این مقاله، به بررسی اهمیت استفاده از بافرهای مطمئن در جیره گاوهای شیری می‌پردازیم.
1. تنظیم pH شکمبه
یکی از اصلی‌ترین نقش‌های بافرها در جیره گاوهای شیری، تنظیم pH محیط شکمبه است. تغییرات ناگهانی در تغذیه، به‌ویژه در مصرف مواد نشاسته‌ای بالا، می‌تواند منجر به کاهش pH و ایجاد شرایط اسیدی در شکمبه شود. این وضعیت می‌تواند به بروز بیماری‌هایی نظیر اسیدوز شکمبه منجر شود که عواقب جدی برای سلامت و تولید شیر گاوها خواهد داشت.
2. بهبود هضم و جذب مواد مغذی
بافرها با کمک به حفظ pH مناسب در شکمبه، شرایط بهتری را برای فعالیت میکروبی و هضم غذا فراهم می‌کنند. این امر موجب بهبود جذب مواد مغذی و در نتیجه افزایش بهره‌وری تولید شیر می‌شود. بافرهای مطمئن می‌توانند به‌ویژه در دوره‌های تغذیه‌ای با غلظت بالای نشاسته، تاثیر مثبتی بر روی عملکرد گاوها داشته باشند.
3. کاهش استرس متابولیکی
استفاده از بافرها می‌تواند به کاهش استرس متابولیکی در گاوهای شیری کمک کند. در زمان‌هایی که گاوها تحت فشارهای تغذیه‌ای یا محیطی قرار دارند، بافرها می‌توانند به تثبیت pH شکمبه و کاهش اثرات منفی استرس کمک کنند. این امر به حفظ سلامت عمومی و افزایش قدرت تولید مثل در گاوها منجر می‌شود.
4. پیشگیری از بیماری‌های شکمبه
بیماری‌های شکمبه‌ای مانند اسیدوز و کتوآسیوز، می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر روی تولید شیر و سلامت گاوهای شیری داشته باشند. استفاده از بافرهای مطمئن به‌عنوان یک رویکرد پیشگیرانه، می‌تواند به کاهش وقوع این بیماری‌ها کمک کند. بافرها با ایجاد یک محیط پایدار، به حفظ تعادل میکروبی شکمبه و کاهش احتمال بروز بیماری‌های مربوطه کمک می‌کنند.
5. افزایش کیفیت شیر
تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از بافرها می‌تواند به بهبود کیفیت شیر، از جمله افزایش درصد چربی و پروتئین آن منجر شود. این امر به‌ویژه در بازارهای رقابتی که کیفیت محصولات لبنی اهمیت زیادی دارد، می‌تواند مزیت قابل توجهی برای دامداران باشد.
استفاده از بافرها در جیره گاوهای شیری به دلایل متعددی اهمیت دارد. در زیر به برخی از این دلایل اشاره می‌شود:
1. تنظیم pH شکمبه: بافرها به تنظیم pH شکمبه کمک می‌کنند. در صورت کاهش pH شکمبه (که می‌تواند به دلیل خوردن خوراک‌های با کربوهیدرات بالا رخ دهد)، بافرها می‌توانند به خنثی کردن اسیدها کمک کرده و محیط شکمبه را به حالت نرمال برگردانند.
2. بهبود هضم: pH مناسب شکمبه برای فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید ضروری است. بافرها می‌توانند به بهبود هضم و جذب مواد مغذی کمک کنند و در نتیجه عملکرد گاوها را افزایش دهند.
3. کاهش خطر اسیدوز: اسیدوز شکمبه یکی از مشکلات رایج در گاوهای شیری است که می‌تواند به کاهش تولید شیر و مشکلات سلامتی منجر شود. استفاده از بافرها می‌تواند به کاهش احتمال بروز این مشکل کمک کند.
4. افزایش تولید شیر: با بهبود شرایط شکمبه و هضم مواد مغذی، گاوهای شیری ممکن است افزایش تولید شیر را تجربه کنند.
5. بهبود سلامت عمومی: بافرها می‌توانند به بهبود سلامت عمومی دام کمک کنند و از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری کنند.
6. کاهش استرس: در شرایط استرس‌زا (مانند تغییر در تغذیه یا جابجایی دام‌ها)، بافرها می‌توانند به کاهش تأثیرات منفی استرس بر عملکرد دام کمک کنند. در نهایت، انتخاب نوع و مقدار بافر مناسب باید بر اساس نیازهای خاص دام و شرایط مدیریتی صورت گیرد. مشاوره با دامپزشک یا کارشناس تغذیه دام می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد.
