تغذیه مناسب یکی از عوامل کلیدی در بهبود عملکرد و تولید شیر در گاوهای شیری است. دانه‌های غلات به عنوان منبع اصلی انرژی در رژیم غذایی این دام‌ها شناخته می‌شوند. فرآوری این دانه‌ها می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر روی جذب مواد مغذی و بهبود عملکرد گاوها داشته باشد. در این مقاله به بررسی اهمیت فرآوری دانه‌های غلات در تغذیه گاوهای شیری پرداخته می‌شود.

 1. افزایش قابلیت هضم

فرآوری دانه‌های غلات می‌تواند قابلیت هضم آن‌ها را افزایش دهد. روش‌هایی مانند آسیاب کردن، بخارپز کردن و یا پختن دانه‌ها می‌تواند ساختار سلولی آن‌ها را تغییر دهد و در نتیجه، دسترسی به نشاسته و سایر مواد مغذی را بهبود بخشد. این امر به گاوها کمک می‌کند تا انرژی بیشتری از جیره غذایی خود دریافت کنند.

 2. بهبود کیفیت شیر

استفاده از دانه‌های غلات فرآوری شده می‌تواند به بهبود کیفیت شیر تولیدی کمک کند. با افزایش جذب انرژی و مواد مغذی، گاوها قادر خواهند بود به تولید شیر با کیفیت بالاتری بپردازند. همچنین، ترکیباتی مانند اسیدهای چرب امگا-3 و پروتئین‌های با کیفیت بالاتر در شیر تولیدی مشاهده می‌شود.

 3. کاهش هزینه‌های تولید

فرآوری دانه‌های غلات می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید در دامداری‌ها منجر شود. با افزایش قابلیت هضم و جذب انرژی، گاوها به جیره کمتری نیاز دارند و این امر می‌تواند هزینه‌های خوراک را کاهش دهد. همچنین، افزایش تولید شیر از هر رأس گاو به بهبود سودآوری دامداری کمک می‌کند.

4. مدیریت بهتر بیماری‌ها

تغذیه مناسب و استفاده از دانه‌های غلات فرآوری شده می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی گاوها کمک کند. این امر به کاهش خطر بروز بیماری‌ها و عفونت‌ها منجر می‌شود. همچنین، گاوهای شیری که تغذیه مناسبی دارند، کمتر دچار مشکلات متابولیکی مانند کتوآسیidosis می‌شوند.

 5. تأثیر بر رفتار و سلامت گاوها

تغذیه مناسب با استفاده از دانه‌های غلات فرآوری شده می‌تواند به بهبود رفتار و سلامت عمومی گاوها کمک کند. گاوهایی که از انرژی و مواد مغذی کافی برخوردارند، معمولاً رفتارهای آرام‌تر و کمتری از استرس را نشان می‌دهند، که این امر به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها و همچنین افزایش تولید شیر کمک می‌کند.

روش‌های فرآوری دانه غلات

دو روش مهم فرآوری دانه غلات برای کاهش اندازه ذرات شامل الف) غلتک زنی یا آسیاب خشک و ب) غلتک زنی یا آسیاب تحت رطوبت و گرما می‌باشد. کاهش اندازه ذرات می تواند سطح تماس دانه غلات را برای فعالیت میکروبی در شکمبه و فعالیت آنزیمی در روده کوچک افزایش دهد. استفاده از گرما و رطوبت به ژلاتینه شدن نشاسته منجر خواهد شد که سرعت و میزان هضم را افزایش می دهد.

به طور کلی، حدود ۵۰ درصد از نشاسته دانه غلات فرآوری شده در شکمبه هضم می شوند، و قابلیت هضم کل نشاسته در اغلب دانه های غلات فرآوری شده بیشتر از ۹۰ درصد است (جدول ۱). کاهش اندازه ذرات ذرت، سورگوم، یا جو می تواند قابلیت هضم کل نشاسته را افزایش داده و بنابراین میزان انرژی غلات را افزایش دهد (جدول ۱). فرآوری دانه غلات به روش ورقه ای کردن تحت بخار به طور قابل توجهی می تواند قابلیت هضم را افزایش دهد.

بلوغ دانه ، سطح رطوبت و تخمیری که در طی سیلوکردن رخ می دهد می تواند به قابلیت هضم بالاتر نشاسته برای ذرت با رطوبت بالا نسبت به فرآوری خشک منجر گردد، با این وجود، بایستی ذرت با رطوبت بالا ترجیحا قبل از سیلوکردن برای بهبود قابلیت استحصال انرژی غلتک بخورند.

با هر یک از این فرآوری ها، انتظار می رود تا میزان هضم نشاسته در شکمبه افزایش یابد. این افزایش میزان تخمیر می تواند به افزایش تولید اسیدهای چرب فرار منجر گردد که بعضی اوقات با افزایش تولید اسید لاکتیکی توأم است که می تواند موجب کاهش pH و بروز اسیدوز شکمبه ای تحت حاد شود. برای کاهش اسیدوز تحت حاد، لازم است به تأمین کافی علوفه، حفظ اندازه مناسب قطعات خوراک، تعادل نسبی مطلوب بین NDF یا الیاف نامحلول در شویند خنثی و NFC یا کربوهیدرات غیر الیافی در زمان متعادل کردن جیره ها و همچنین سرعت هضم نشاسته توجه شود.

خطر بروز اسیدوز تحت حاد در زمان تغذیه دانه غلات با رطوبت بالا و فرآوری شده به صورت ورقه ای شده بالاست. در این زمان لازم است مقادیر حاشیه‌ای NDF مؤثر در مقایسه با دانه غلات فرآوری شده خشک در نظر گرفته شود.. برای استفاده بهینه ذرت فرآوری شده به صورت خشک در گاوهای شیری پرتولید، میانگین اندازه ذرات بایستی کمتر از یک میلی متر در جیره با 20 تا 25 درصد نشاسته و 18 تا 21 درصد NDF از علوفه باشد. الک های تعیین کننده اندازه ذرات می تواند توسط متخصصین تغذیه گاوهای شیری مورد استفاده قرار گیرد.

در نهایت، فرآوری دانه‌های غلات نقش بسزایی در تغذیه گاوهای شیری ایفا می‌کند. این فرآوری نه‌تنها می‌تواند به افزایش قابلیت هضم و جذب مواد مغذی کمک کند، بلکه به بهبود کیفیت شیر، کاهش هزینه‌های تولید و مدیریت بهتر بیماری‌ها نیز منجر می‌شود. توجه به روش‌های مختلف فرآوری دانه‌های غلات و استفاده بهینه از آن‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد و سلامت گاوهای شیری کمک شایانی نماید.