ذرت منبع اصلی کربوهیدرات و کاروتن در خوراک دام محسوب میشود که از نظر محتوا و کیفیت پروتیین ،ارزشی نسبتا کم را داراست، از این رو بهتر است در جیره دام هایی که ذرت حجم عمده جیره غذایی آن ها را تشکیل میدهد ، از مکمل های پروتیینی استفاده شود.
انواع ذرت دامی
ذرت دامی به دو دسته ذرت علوفه ای (خوراک دام) و ذرت دانه ای (خوراک طیور) تقسیم میشود.
انواع ذرت دامی عبارتند از:
ذرت علوفهای یا ذرت مزرعه: کشت و برداشت این نوع ذرت جهت استفاده برای خوراک دام و پرندگان است. برداشت ذرت علوفهای در محدوده 80 تا 100 روز انجام میشود.
ذرتهای دو منظوره: این بلالها اگر به موقع برداشت شوند قابلیت استفاده خوراکی دارند. در غیر اینصورت به عنوان ذرت دام مصرف میشوند. ذرت دانهای در محدوده 110 تا 145 روز برداشت میگردد.
بهترین ذرت دامی دارای شماره FAO میانرس بوده و نوع دانه آن دندانهای می باشد. ویژگیهای زراعی آن مطلوب است به طوری که با منطقه کشت سازگاری داشته و در فراوانی آب تولید شده باشد.
بهترین ذرت دامی از منابع اصلی خوراک دام برای انواع حیوانات (گاو، گراز و طیور) محسوب میشود. ذرت دامی به طور معمول حدود 40 درصد از کل مصرف ذرت را تشکیل میدهد. هنگام انتخاب بذر ذرت، عوامل زیر باید در نظر گرفته شوند:
کیفیت: ذرت مرغوب بایستی تمیز با رنگ روشن، دارای اندازه های یکنواخت و بوی مطلوب، بدون کپک و آفات و فاقد مواد خارجی باشد.
قیمت: قیمتها مبتنی بر شرایط بازار، نوع ذرت و هزینه حمل و نقل متغیر است.
محل نگهداری: ذرت بایستی در انبارهای خشک با تهویه درست ذخیره شود تا مانع رشد کپک گردد.
ذرت دانه ای
مقدار کلسیم در ذرت حدود 0.02 درصد است که به نسبت کم است و برای تغذیه دام کافی نیست.
در رژیم های غذایی که در آن از مقادیر زیاد ذرت استفاده شده است حتما باید کلسیم نیز به عنوان مکمل وجود داشته باشد تا دام دچار مشکلات ناشی از کمبود کلسیم نشود.
ارزش غذایی ذرت دامی:
ذرت حاوی گلوکز و کربوهیدرات است که منبع اصلی انرژی و سوخت بدن برای حیوانات میباشد. کربوهیدراتهای قابل هضم در رژیم غذایی حیوانات از طریق یک سری واکنشهای شیمیایی کاتابولیک به مولکولهای گلوکز و به انرژی تبدیل میشوند. ذرت همچنین دارای مواد مغذی ضروری از قبیل پروتئین گیاهی، فیبر، تعدادی از ویتامینها و مواد معدنی است.
بیش از 30 درصد از کل ذرت کشت شده در جهان برای تغذیه حیوانات دام استفاده میشود. حیواناتی که با ذرت تغذیه میشوند به دلیل محتوای نشاسته و انرژی بالای ذرت به سرعت وزن اضافه میکنند. ذرت همچنین عملکرد گاوهای شیری را بهبود میبخشد. متعادلسازی ویژگیهای غذایی خوراک دام بر پایه ذرت، تضمین سلامتی و عملکرد دام است.
ذرت دانه ای یکی از رایج ترین و اولین انتخاب ها درجیره های غذایی خصوصا جیره مرغداری ها و دامداری های شیری به حساب می آید. عموما از ذرت به عنوان منبع انرژی یاد می شود.
ذرت دامی
مزایا ومعایب
مواد تغذیهای از قبیل خوراک دام و نشاسته ذرت، همچنین موادی مانند اتانول، پلاستیک و بسیاری دیگر از ذرت دامی ساخته میشوند. بهترین ذرت دامی دارای ویژگیهای زیر است:
دارای کیفیت مطلوب و مناسب باشد.
از این ذرت در مدت زمان معین و قابل مصرف جهت خوراک دام استفاده شود.
با بالا رفتن مدت زمان نگهداری ذرتها، کیفیت آنها پایین میآید. احتمال رشد باکتریها یا میکروارگانیسمهای زیان آور در بافت ذرت وجود دارد. در اینصورت آنها به تدریج فاسد میگردند.
خرید عمده ذرت دامی از ویژگیهای مثبتی مانند صرفه جویی در هزینه حمل و نقل و قیمت مناسب به دلیل خرید انبوه از کشاورزان، برخوردار است. همچنین در چرخش اقتصاد صنعت خوراک دام، تاثیر بسزایی دارد. پرورش دهندگان دام قادرند از تخفیفات عمده، بدون ریسکِ پایین آمدن کیفیت ذرت استفاده کنند.